Η ΚΑΡΔΙΑ ΕΝΑΣ ΑΚΟΥΡΑΣΤΟΣ ΜΥΣ

ΕΝΑΣ ΑΚΟΥΡΑΣΤΟΣ ΜΥΣ - Η ΚΑΡΔΙΑ

View more presentations or Upload your own.

"ΜΙΚΡΗ & ΜΕΓΑΛΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ"

ΜΙΚΡΗ & ΜΕΓΑΛΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ

View more presentations or Upload your own.

Η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου - ο Διονύσιος Σολωμός

Η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου - ο Διονύσιος Σολωμός

View more presentations or Upload your own.

Ο Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο - ο Παπαφλέσσα

Ο Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο - ο Παπαφλέσσας

View more presentations or Upload your own.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟ ΣΤΟΝ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟ - Η ΗΛΕΚΤΡΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑ

View more presentations or Upload your own.

Ο Μάρκος Μπότσαρης

View more presentations or Upload your own.

ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

           ΠΩΣ ΕΡΓΑΖΟΜΑΣΤΕ ΟΤΑΝ ΜΑΣ ΔΟΘΕΙ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

 

   Το να γράψουμε μια καλή έκθεση, δεν είναι και τόσο εύκολο πράγμα. Χρειάζεται προσοχή, προσπάθεια, ικανότητα, γνώση και σκέψη μεγάλη.

   Μόλις μας δοθεί το θέμα, η πρώτη μας δουλειά είναι να το διαβάσουμε με προσοχή δυο και τρεις φορές. Μετά να το σκεφτούμε καλά. Να δούμε τι ακριβώς μας ζητάει..

Ποιος είναι ο κύκλος του περιεχομένου του. Μας ενδιαφέρουν μόνο αυτά που είναι μέσα στον κύκλο. Εκεί περιορίζουμε την προσοχή μας. Βρίσκουμε έτσι όλο το πλάτος της έκθεσής μας.

   Μετά ερευνούμε το βάθος της. Τι ακριβώς ζητά η έκθεσή μας, τι θέλει να γράψουμε, για να καλύψουμε το θέμα της. Ποιο είναι ακριβώς το κύριο νόημά της, ποιο είναι δηλαδή το κέντρο του κύκλου, με άλλα λόγια η κεντρική ιδέα της έκθεσής μας, γύρω από την οποία πρέπει να κινηθούμε  περισσότερο και να τη φωτίσουμε καλύτερα.

   Αφού βρούμε την κεντρική, τη βασική ιδέα του θέματός μας, αρχίζουμε να «συγκεντρώνουμε» μέσα στο μυαλό μας το υλικό, που θα χρησιμοποιήσουμε.

Προσπαθούμε να βρούμε πρώτα τα βασικά στοιχεία του, τα οποία  θα αποτελέσουν το σκελετό της έκθεσής μας.

   Αφού, λοιπόν, «συγκεντρώσουμε» έτσι το υλικό είτε με τη βοήθεια της μνήμης μας είτε με τη μελέτη διαφόρων πηγών, χρειάζεται μετά να το ταξινομήσουμε, το υλικό, μέσα στο μυαλό μας, κάνοντας ένα πρόχειρο σχέδιο, για το οποίο έχουμε ήδη μιλήσει.

   Μετά από το σχέδιο είμαστε έτοιμοι να αρχίσουμε την έκθεσή μας.

 

   Εκείνο που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή  είναι να κάνουμε μια καλή αρχή. Η αρχή

της έκθεσής μας λέγεται πρόλογος. Αυτός είναι το πρώτο από τα 3 μέρη που μπορούμε να χωρίσουμε την έκθεσή μας.:  Πρόλογος,  κύριο μέρος,  επίλογος.

 

   Ο   π ρ ό λ ο γ ο ς παρέχει στον αναγνώστη μια πολύ σύντομη ενημέρωση πάνω στο θέμα , το οποίο θα αναπτύξουμε. Μια ωραία βιτρίνα μας προδιαθέτει πάντα ευχάριστα σε ένα κατάστημα που επισκεπτόμαστε. Το ίδιο και ένας ωραίος πρόλογος.

Μας κερδίζει, μας αιχμαλωτίζει την προσοχή μας και μας βάζει εύκολα και αβίαστα στο θέμα. Μας προκαλεί το ενδιαφέρον και την επιθυμία να διαβάσουμε ή να ακού-

σουμε  και την υπόλοιπη έκθεση.

   Πολλές φορές μπορούμε να γράψουμε έναν ωραίο πρόλογο, χρησιμοποιώντας μια εντυπωσιακή φράση σχετική με το θέμα μας ή κάποια στροφή ενός σχετικού ποιήματος ή μια σχετική παροιμία ή τέλος κάποιο παράδειγμα από την Ιστορία ή την καθημερινή  ζωή, που να έχει όμως στενή σχέση με το θέμα μας.

    Μετά τον πρόλογο ερχόμαστε να εξετάσουμε όσα έχουν σχέση με το κύριο θέμα

ή κύριο μέρος  της έκθεσής μας

 

   Τ ο   κ ύ ρ ι ο    θ έ μ α  είναι ο κορμός της έκθεσής μας. Σ’ αυτό θα αναπτύξουμε  σε όλο το πλάτος και το βάθος το θέμα μας. Δεν πρέπει να αφήσουμε τίποτα που να έχει σχέση με το θέμα μας και να μην το αναφέρουμε εκεί. Πρέπει καθετί να το εξαντλήσουμε από κάθε πλευρά. Δεν πρέπει να μένουν σκοτεινά σημεία ή να παραλείπουμε απαραίτητα πράγματα. Δεν χρειάζονται βέβαια οι φλυαρίες ή οι άσκοπες επαναλήψεις.

 

   Μετά το κύριο θέμα ακολουθεί ο επίλογος.

 

 

                                                      -2-

   Στον ε π ί λ ο γ ο εκφράζουμε τα γενικά συμπεράσματά μας για το θέμα μας, όπως το αναπτύξαμε στο κύριο μέρος του. Εκφράζουμε ακόμα τη γενική μας εντύπωση  ή βγάζουμε ένα δίδαγμα ή δίνουμε κάποια προτροπή ή ευχή.

   Ο επίλογος πρέπει να είναι το καταστάλαγμα της προσπάθειάς μας και να έχει τις καλύτερες προτάσεις μας. Κάθε λέξη του επιλόγου πρέπει να είναι ιδιαίτερα διαλεγμένη. 

 

 

                                            ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

        ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΚΘΕΣΕΩΝ

 

1^ο ΘΕΜΑ: «Παρουσιάστε ένα ιστορικό πρόσωπο που θαυμάζετε και δικαιολογήστε    

                 τους λόγους του θαυμασμού σας σ’ αυτό».

 

                                              Σχεδιάγραμμα

Π ρ ό λ ο γ ο ς:Τα ιστορικά πρόσωπα γενικά.

Κ ύ ρ ι ο   θ έ μ α:Ποιο είναι το κεντρικό πρόσωπο που θαυμάζω ιδιαίτερα. Σύντομη

                             παρουσίασή του. Πού και πότε έζησε. Πώς μεγάλωσε. Εξωτερική

                             εμφάνιση.Εσωτερικός κόσμος.Προσφορά στην πατρίδα. Για ποιους

                             λόγους τον θαυμάζω. Πώς δικαιολογείται αυτός ο θαυμασμός.

Ε π ί λ ο γ ο ς:Γενικό συμπέρασμα για το πρόσωπο αυτό.

(Κάθε μία απ’ αυτές τις προτάσεις ,πρέπει τώρα να τις αναπτύξεις, χρησιμοποιώντας

 ό,τι πρέπει για το πρόσωπο που θα γράψεις).

 

2^ο ΘΕΜΑ: «Τι μας προσφέρει το δάσος και τι πρέπει να του προσφέρουμε εμείς».

                   

                                             Σχεδιάγραμμα

Π ρ ό λ ο γ ο ς:Τα δάση, γενικά.

Κ ύ ρ ι ο   θ έ μ α:Τι ωφέλειες έχει ο άνθρωπος από το δάσος. α) Άμεσες ωφέλειες:

                             διάφορα δασικά προϊόντα  β) Έμμεσες ωφέλειες: πηγή υγείας,

                             ηρεμίας και ομορφιάς. Ευνοϊκός παράγοντας στην ανάπτυξη της

                             γεωργίας και της κτηνοτροφίας Καταφύγιο ζώων. Επίδραση στο

                             κλίμα. Συμβολή στην ανάπτυξη του τουρισμού.

                             Γενικό συμπέρασμα.

                             Υποχρεώσεις του ανθρώπου για το δάσος. Μέτρα προστασίας του.

Ε π ί λ ο γ ο ς:Η προσφορά μας, γενικά, στο δάσος.

(Με βάση αυτές τις προτάσεις, αναπτύσεις το θέμα)

 

3^ο ΘΕΜΑ: «Αν ήσουν ζωγράφος ποιες εικόνες θα ζωγράφιζες από τη φθινοπωρινή

                    φύση και ζωή»

                                           Σχεδιάγραμμα

Π ρ ό λ ο γ ο ς: Πώς δίνει ο ζωγράφος ή ο ποιητής την φθινοπωρινή όψη.

Κ ύ ρ ι ο   θ έ μ α:Ποιες εικόνες θα ζωγράφιζα εγώ. Κιτρίνισμα και πέσιμο φύλλων.

                         Έρημες ακρογιαλιές.Συννεφιασμένος ουρανός.Πρωτοβρόχια.Λουλού-

                         δια του φθινοπώρου. Τρύγος. Άνοιγμα σχολείων. Εργασίες γεωργών.

                         Τι κάνουν οι κτηνοτρόφοι. Τα χελιδόνια. Προετοιμασίες για χειμώνα.

Ε π ί λ ο γ ο ς:Γενικές εντυπώσεις από το φθινόπωρο.

(Ακολουθεί η ανάπτυξη του θέματος)  

                                                    -3-

 

4^ο ΘΕΜΑ: «Ένα χαρούμενο κυριακάτικο απόγευμα»

                                         Σχεδιάγραμμα

Π ρ ό λ ο γ ο ς:Τι μας προσφέρει, γενικά, η Κυριακή

Κ ύ ρ ι ο   θ έ μ α:Ποιο είναι το απόγευμα αυτό(πχ επίσκεψη στο τσίρκο).Αγωνία

                        Πού, πώς και ποιοι πήγαμε. Συναισθήματα και πρώτες εντυπώσεις.

                        Μπροστά στα κλουβιά των ζώων. Τι άλλο είδα και τι συναισθήματα

                        μου προκλήθηκαν(ακροβασίες, ταχυδακτυλουργικά, κλόουν)

                        Γενικές εντυπώσεις. Μήπως πήγαμε και κάπου αλλού μετά (πχ μια

                        βόλτα ή για φαγητό)

Ε π ί λ ο γ ο ς:Γενικό συμπέρασμα. Ευχή. Προτροπή.

(Με βάση το σχεδιάγραμμα ακολουθεί η ανάπτυξη του θέματος). 

 

 

   Όλα τα παραπάνω θέματα και σχεδιαγράμματα είναι απλώς κάποια παραδείγματα,

για να καταλάβεις τι πρέπει να κάνεις όταν έχεις να αντιμετωπίσεις ένα θέμα μιας

οποιαδήποτε έκθεσης.

   Αυτό που πρέπει να θυμάσαι πάντα είναι ότι πρώτα Σκέφτομαι και μετά Γράφω,

για να γράφεις σωστές εκθέσεις.

 

 

 

ΠΩΣ ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΜΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ( ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ)

 

Παρακάτω υπάρχουν μερικές ερωτήσεις. Με τη βοήθεια αυτών των ερωτήσεων μπορούμε να γράψουμε χιλιάδες «σκέφτομαι και γράφω». Δεν είναι, βέβαια, απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν όλα αυτά τα ερωτήματα ή οπωσδήποτε αυτά ,ούτε φυσικά με τη σειρά που δίνονται.

 

ü  Τι βλέπεις ή τι νομίζεις ότι γίνεται; (Απλή διήγηση – περιγραφή)

ü  Πότε; (χρόνος- διάρκεια)

ü  Πού; (χώρος – τόπος)

ü  Ποιοι παίρνουν μέρος και πώς είναι; (όνομα – περιγραφή)

ü  Τι έγινε; (γεγονότα)

ü  Πώς έγινε; ( Τρόπος. Κάτω από ποιες συνθήκες)

ü  Τι και πώς είναι; (Αναφορά και περιγραφή, σκηνές, λεπτομέρειες)

ü  Γιατί; (αίτια – σκοπός – στόχοι)

ü  Φάσεις του γεγονότος. Πώς έγιναν. Τρόπος.

ü  Τι γίνεται γύρω από το γεγονός; (Σκηνές και αντικείμενα)

ü  Ποιοι άλλοι και τι άλλο βρίσκεται εκεί;

ü  Συνθήκες κάτω από τις οποίες συμβαίνει κάτι.

ü  Πόσο; (Μέγεθος – Διάρκεια)

ü  Διάφορες ενέργειες και προσπάθειες που έγιναν στη διάρκεια του γεγονότος.

ü  Τρόπος που εξελίσσονται τα γεγονότα και σκηνές.

ü  Τι άλλο έχει σχέση με αυτό;

ü  Τι άλλο και πώς θα μπορούσε να γίνει; Τι φαντάζεσαι;

ü  Σχέσεις γεγονότων, πραγμάτων, εικόνων.

ü  Επίδραση του ενός στο άλλο.

ü  Σχέσεις που έχουμε εμείς ή οι άλλοι με αυτό.

ü  Διάφορες υποθέσεις που μπορούν να γίνουν.

ü  Συναισθηματική κατάσταση δική μας και των άλλων προσώπων.

ü  Αντιδράσεις των ηρώων της ιστορίας. (λόγια, κινήσεις, εκδηλώσεις)

ü  Τι άλλο μπορεί να συμβεί και πώς;

ü  Χρησιμότητα – Βλάβη.

ü  Σημασία – Αξία.

ü  Συνέπειες – Αποτελέσματα.

ü  Συμπεράσματα – Κρίσεις.

ü  Χαρακτηρισμός προσώπων – ενεργειών – πράξεων.

ü  Τι θα κάναμε εμείς και πώς; (Τι προτείνουμε)

ü  Όταν αναφερόμαστε σε ανθρώπους, γράφουμε για τα προτερήματα ή ελαττώματά τους, χόμπι, αδυναμίες, πράξεις, τρόπους.

ü  Επιθυμίες – Ευχές.

 

 

 

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΜΙΑΣ ΚΑΛΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

 

    Μια έκθεση, για να είναι καλή, πρέπει να καλύπτει τις παρακάτω αρχές:

 

1.  Ο ρ θ ή    κ α τ α ν ό η σ η   τ ο υ    θ έ μ α τ ο ς

 

      Πριν απ’ όλα πρέπει να κατανοήσουμε σε όλο το βάθος και πλάτος του το θέμα μας και μάλιστα σωστά.. Ποτέ δεν αρχίζουμε να γράφουμε την έκθεσή μας ,αν δεν σκεφτούμε πρώτα καλά τι ακριβώς μας ζητάει το θέμα μας. Πρέπει παράλληλα να γράψουμε ό,τι έχει σχέση με το θέμα και τίποτα περισσότερο. Αν γράψουμε κάτι άσχετο, όσο καλό κι αν είναι αυτό, θα είναι σε βάρος της έκθεσής μας. Θα φανταζόμαστε πάντα την έκθεσή μας σαν ένα κύκλο, όπου πρέπει πάντα να γράφουμε  μόνο ό,τι είναι μέσα στον κύκλο και τίποτα έξω απ’ αυτόν. Οι περιττολογίες και οι άσχετες με το θέμα μας φράσεις  ζημιώνουν πάντα την έκθεσή μας.

 

2.  Σ χ έ δ ι ο    τ η ς    έ κ θ ε σ η ς

 

      Πολύ βοηθά στη σωστή ανάπτυξη του θέματός μας η κατάστρωση ενός σχεδια-

γράμματος, το οποίο περιλαμβάνει τα βασικά στοιχεία  του θέματος πάνω στα οποία θα στηριχτεί η ανάπτυξή του.

       Κάθε βασικό σημείο του σχεδιαγράμματος θα αποτελέσει μετά και μια παράγραφο του θέματος ή και περισσότερες.

       Η δημιουργία μιας έκθεσης μοιάζει πολύ με την κατασκευή  μιας οικοδομής. .Όπως δηλαδή ένας οικοδόμος, για να οικοδομήσει ένα σπίτι, χρειάζεται πρώτα-πρώτα να έχει στα χέρια του ένα σχέδιο και μαζί  διάφορα υλικά (τούβλα, ασβέστη, σίδερα ,τσιμέντο, άμμο κλπ), έτσι και ο δημιουργός της έκθεσης πρέπει να κάνει και αυτός, πριν την δημιουργήσει ένα σχέδιο γι’ αυτή. Το σχέδιο αυτό θα το κάνει είτε γραφτά είτε μέσα στο μυαλό του, για να συγκεντρώσει μετά τα ανάλογα υλικά(σκέψεις, ιδέες, λέξεις), με τα οποία θα δημιουργήσει το έργο του αυτό.

       Το σχέδιο μπορεί να γραφτεί σε μια κόλλα χαρτί(πρόχειρα) ή να το «γράψουμε»  μέσα στη σκέψη μας.

       Αφού, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, φτιάξουμε το σχέδιο προχωρούμε στην ανάπτυξη του θέματός μας με οδηγό αυτό το σχέδιο. Για κάθε λέξη ή μικρή φράση εμείς μπορούμε να γράψουμε μετά πολλές προτάσεις.

 

3.  Χ ρ ο ν ο λ ο γ ι κ ή    σ ε  ι ρ ά 

 

     Μια άλλη βασική αρχή της έκθεσής μας είναι να αναπτύξουμε το θέμα μας σύμφωνα με τη χρονολογική  σειρά που έγιναν αυτά που θέλουμε να γράψουμε.

Κάτι δηλαδή που έγινε πρώτο δεν πρέπει να το γράψουμε δεύτερο ή αντίστροφα κάτι

που έγινε δεύτερο να το γράψουμε πρώτο.

     Έτσι, γράφοντας π.χ. για μια εκδρομή, δεν μπορούμε να γράψουμε πρώτα ότι επιβιβαστήκαμε στα λεωφορεία και μετά ότι ήρθαμε πολύ πρωί στο σχολείο.

Πρώτα ήρθαμε και μετά επιβιβαστήκαμε.  

 

 

 

 

                                                        -2-

4.  Τ ο π ι κ ή    σ ε ι ρ ά

 

     Πρέπει ακόμα να τηρήσουμε και τη σειρά του τόπου. Κάθε  πράγμα να περιγράφε-

ται ή να παρουσιάζεται με τη σειρά που εμφανίζεται στον τόπο. Έτσι π.χ. όταν γράφουμε την έκθεση «Το σπίτι μας» πρέπει να περιγράψουμε πρώτα την αυλή του, μετά την εξωτερική του εμφάνιση και ύστερα την εσωτερική του.

 

5.  Λ ο γ ι κ ή    σ ε ι ρ ά

 

     Η διατύπωση  των σκέψεων μας πρέπει να ακολουθεί μια λογική σειρά, σε τρόπο ώστε το νόημα της μιας πρότασης να συνδέεται με της άλλης και να γίνεται έτσι μια αλυσίδα όλη η έκθεσή μας, από την αρχή ως το τέλος.

 Όταν δεν υπάρχει η συνοχή αυτή μεταξύ των νοημάτων της έκθεσής μας, παρουσιά-

ζεται μια χαλαρότητα, ένα κενό ανάμεσα στις σκέψεις μας, πράγμα  που καταστρέφει την πλοκή της. Κάθε της νέα πρόταση πρέπει να συμπληρώνει την άλλη και να εξαρτάται απ’ αυτή, να συγγενεύει και να σχετίζεται μαζί της.

Δεν επιτρέπεται να γράφουμε πότε από δω και πότε από κει μια πρόταση χωρίς σχέση μεταξύ τους.

      Τα νοήματα και οι προτάσεις της έκθεσής μας πρέπει να είναι τόσο σφιχτοδεμένες

μεταξύ τους, ώστε να παρουσιάζουν τη μορφή ενός σφιχτοδεμένου τοίχου, που ούτε ένα μικρό χαλίκι ή τουβλάκι δεν μπορούμε να αποσπάσουμε, χωρίς να τον χαλάσουμε.

 

6.  Ω ρ α ί α    έ κ φ ρ α σ η

 

      Η ανάπτυξη των σκέψεων και των συναισθημάτων μας πρέπει να γίνει με τον καλύτερο και ωραιότερο τρόπο, ώστε η έκθεσή μας να γίνει ένα καλλιτέχνημα.

Οι ωραίες λέξεις και οι ωραίες φράσεις, τοποθετημένες αρμονικά και τεχνικά η μια κοντά στην άλλη, δημιουργούν την ωραία έκθεση. Και ωραία έκθεση είναι αυτή που έχει λογοτεχνική χάρη, δηλαδή απλότητα, συντομία, φυσικότητα, ακρίβεια, λιτότητα,

σαφήνεια, ζωντάνια και ομορφιά.

       Γενικά θα φροντίζουμε να ντύνουμε ωραία τις σκέψεις μας και τις ιδέες μας, ώστε η έκθεσή μας να αρέσει σ’ αυτόν που θα τη διαβάσει και θα τη βαθμολογήσει.

 

7.  Ω ρ α ί α    σ ύ ν τ α ξ η

 

      Μετά την εκλογή των κατάλληλων λέξεων και φράσεων, χρειάζεται να προσέξου-

με στο σχηματισμό των προτάσεων. Οι προτάσεις μας πρέπει να είναι συντακτικώς ορθές. Να μη λείπει το ρήμα, το υποκείμενο ή το αντικείμενο, εκτός αν αυτά εννοούνται εύκολα από τα συμφραζόμενα.

      Ένας συνηθισμένος λόγος που γίνονται συχνά τέτοια λάθη, είναι οι μεγάλες προτάσεις. Στις μεγάλες προτάσεις υπάρχει πάντα ο κίνδυνος, αν δεν είμαστε προσεκτικοί και καλοί τεχνίτες του λόγου, να παραλείψουμε έναν από τους βασικούς όρους της πρότασης και μετά να μη βγαίνει νόημα.

       Ας προτιμούμε, λοιπόν, μικρές προτάσεις, οι οποίες δεν έχουν μέσα τους τον κίν-

δυνο να μην είναι συντακτικώς ορθές. Χρειάζεται επομένως να γράφουμε αργά και προσεκτικά, για να μην είμαστε αναγκασμένοι να σβήνουμε και ξαναγράφουμε ολό-

κληρες προτάσεις.

 

                                                 -3-

 

8.  Σ ύ ν δ ε σ η    τ ω ν    π ρ ο τ ά σ ε ω ν  -  Π α ρ ά γ ρ α φ ο ι

 

     Μετά τον ορθό σχηματισμό των προτάσεων, ακολουθεί η κατάλληλη σύνδεση μεταξύ τους, ώστε να σχηματιστούν τα μεγαλύτερα μέρη της έκθεσης, που λέγονται

παράγραφοι. Οι παράγραφοι πρέπει να συνδέονται κατά τέτοιο τρόπο μεταξύ τους, ώστε το πέρασμα από τη μια στην άλλη  παράγραφο να γίνεται πάντα αβίαστα και κατά τρόπο φυσικό.

     Την κάθε παράγραφο την αρχίζουμε από χωριστή σειρά και ένα εκατοστό πιο μέσα από το περιθώριο.

 

9.  Σ α φ ή ν ε ι α

 

     Αυτός που θα διαβάσει ή θα ακούσει την έκθεσή μας, πρέπει να καταλάβει τι γρά-

φουμε, για ποιο πράγμα μιλάμε , τι θέλουμε να πούμε.

      Για τούτο τα νοήματά μας χρειάζεται να είναι απλά και καθαρά, ώστε να μη δημιουργούν αμφιβολίες ή ασάφειες, να μην είναι ακατανόητα ή να γεννούν παρανο-

ήσεις και άλλα να εννοούμε εμείς και άλλα να καταλαβαίνουν αυτοί που τα διαβάζουν.

 

10.  Κ α τ ά λ λ η λ η   α ν ά π τ υ ξ η 

 

       Όλα τα σημεία της έκθεσής μας δεν έχουν την ίδια σημασία και βαρύτητα. Πρέπει να διακρίνουμε τα σημαντικά από τα ασήμαντα και να δώσουμε μεγαλύτερο βάρος και έκταση στα σημαντικά, ενώ για τα ασήμαντα θ’ αφιερώσουμε λίγα λόγια.

 

11.  Φ υ σ ι κ ό τ η τ α   -  Ω ρ α ι ο λ ο γ ί α

 

       Για να είναι ωραία η έκθεσή μας, πρέπει να υπάρχει φυσικότητα στη διατύπωση των σκέψεών μας. Ο λόγος μας πρέπει να έχει φυσική ροή. Να αποφεύγουμε τις πομπώδεις φράσεις και τις υπερβολικά στολισμένες.

       Τα κοσμητικά επίθετα –δεν αμφιβάλλει κανείς- είναι ωραία και στολίζουν το λόγο μας. Όταν όμως κάνουμε κατάχρηση στη χρησιμοποίησή τους και όλες οι φρά-

σεις  μας είναι «παραγεμισμένες» από κοσμητικά επίθετα, τότε φτάνουμε στο αντίθετο αποτέλεσμα. Προσοχή λοιπόν στη χρήση των επιθέτων.

       Ο φυσικός και απλός τρόπος έκφρασης είναι πάντα ο πιο καλός και ο πιο κατάλληλος.

 

12.  Ε ξ ω τ ε ρ ι κ ή    μ ο ρ φ ή    τ η ς   έ κ θ ε σ η ς

 

       Η έκθεση, σαν δημιούργημα, πρέπει να έχει και καλή εξωτερική εμφάνιση. Πρέπει να «τραβάει» τον αναγνώστη και να μην τον απωθεί. Η κακογραφία ,τα σβη-

σίματα και οι μουντζούρες, καθώς και η έλλειψη περιθωρίου δημιουργούν άσχημη εντύπωση στον διορθωτή. Κάνουμε λοιπόν ωραία, συμμετρικά και καθαρά γράμματα,

κενά ανάμεσα στις λέξεις και τηρούμε τα περιθώρια. Μια νοικοκυρεμένη έκθεση κερδίζει το διορθωτή.

       Απαραίτητο στοιχείο μιας καλής έκθεσης είναι και η ορθογραφία. Ποτέ μια έκθεση δεν παίρνει καλό βαθμό, όσο καλό περιεχόμενο κι αν έχει, αν δεν είναι μαζί και  ορθογραφημένη. Προσοχή λοιπόν στο ζήτημα της ορθογραφίας. 

 

  

    

ΜΕΘΟΔΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΡΑΦΗ ΚΑΛΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ

 

1.     Η Έκθεση, η σημασία της και τα βασικά γνωρίσματά της

 

1. Οι άνθρωποι συνεννοούνται μεταξύ τους με τον προφορικό και με το γραπτό λόγο, γι’ αυτό και οι Εκθέσεις μας μπορεί να είναι προφορικές και γραπτές.

Η Έκθεση με το γραπτό λόγο είναι ένα από τα βασικότερα μαθήματα του σχολείου, γιατί μ’      αυτό μαθαίνουμε να εκφραζόμαστε και να γράφουμε τις σκέψεις μας και ό,τι άλλο αισθανόμαστε, με ακρίβεια, με σαφήνεια και με ευχάριστη διατύπωση.

Έτσι καλλιεργούμε τη γλωσσική εκφραστική μας ικανότητα, που είναι ένα από τα σπουδαιότερα προσόντα του ανθρώπου.

2. Οι Εκθέσεις χωρίζονται βασικά σε τρεις κατηγορίες:

Α) Διηγηματικές. Σ’ αυτές διηγούμαστε ένα γεγονός, ένα περιστατικό ή μια ιστορία αληθινή ή φανταστική, όπως π.χ. «Πώς παίζω το παιχνίδι μου», «Επίσκεψη στη λαϊκή αγορά», «Ένα ατύχημα στο δρόμο» κ.τ.λ.

Β) Περιγραφικές. Σ’ αυτές περιγράφουμε ένα πράγμα, ένα πρόσωπο ή ένα ζώο, όπως π.χ. «Το ποδηλατάκι μου», «Το σπίτι μου», «Ο φίλος μου», «Ο πατέρας μου», κ.τ.λ.

Γ) Μεικτές. Σ’ αυτές διηγούμαστε και περιγράφουμε συγχρόνως ένα γεγονός ή ένα περιστατικό, όπως π.χ. «Επίσκεψη στο Μουσείο», «Μια γιορτή στο σπίτι μου», «Ένας φθινοπωρινός περίπατος». Οι περισσότερες Εκθέσεις που γράφουμε είναι μεικτές.

3. Σε μια Έκθεση μπορούμε να ξεχωρίσουμε τρία πράγματα:

Α) Πρόλογο. Είναι η αρχή της Έκθεσης. Προετοιμάζουμε τον αναγνώστη μας να διαβάσει παρακάτω με προσοχή κι ενδιαφέρον την Έκθεσή μας. Είναι η πρώτη εντύπωση που δίνουμε σ’ αυτόν, γι’ αυτό πρέπει να προσέχουμε πολύ στο πώς θ’ αρχίσουμε την Έκθεσή μας.

Β) Κύριο θέμα. Είναι το κύριο και το μεγαλύτερο μέρος της Έκθεσης, όπου διατυπώνουμε τις σκέψεις μας, τα συναισθήματά μας και τα συμπεράσματά μας για το πράγμα που διηγούμαστε ή περιγράφουμε.

Γ) Επίλογο. Είναι το τέλος το κλείσιμο και το σφράγισμα της Έκθεσης. Μπορεί σε μια Έκθεσή μας να μη γράψουμε πρόλογο, επίλογο όμως θα γράψουμε οπωσδήποτε, γιατί αλλιώς η έκθεση φαίνεται ότι σταμάτησε απότομα κι ότι κάτι της λείπει ακόμα.

 

 

2. Σχηματικό διάγραμμα μιας Έκθεσης

 

1. ΠΡΟΛΟΓΟΣ  ( Η ΑΡΧΉ)
2. ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ Πότε έγινε; Πού έγινε; Πώς έγινε; Οι σκηνές με τη σειρά που συνέβηκαν. Τα πράγματα που είδες. Ό,τι άλλο έπεσε στην αντίληψή σου. Τι αισθάνεσαι εσύ γι’ αυτό το πράγμα (χαρά, λύπη, αγωνία, φόβο, συγκίνηση, περηφάνια, ενθουσιασμό) Πώς το βλέπουν οι άλλοι άνθρωποι. Τι διδάσκεσαι από αυτό. Αν έχει σχέση με την Ιστορία , συσχέτισέ το. Γράψε τα τελευταία συμπεράσματά σου.	Ο ΚΟΡΜΟΣ
ΕΠΙΛΟΓΟΣ  (ΤΟ ΤΕΛΟΣ)
ΠΡΟΣΕΧΕ: Στο κύριο θέμα είναι 12 κεντρικά σημεία πάνω στα οποία θα στηρίζεσαι πάντοτε για να αναπτύσσεις το κάθε θέμα σου. Διάβασέ τα πολλές φορές, για να τα έχεις πάντα στο μυαλό σου, όταν γράφεις Έκθεση.

 

3.     ΠΩΣ ΘΑ ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΚΑΛΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

10 ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

 

 

1. Πρώτη και βασική προϋπόθεση είναι να παρατηρούμε καλά τα πράγματα που βλέπουμε, ακούμε, πιάνουμε, μυρίζουμε και γευόμαστε. Η καλή και συστηματική παρατήρηση είναι η βάση της καλής και ολοκληρωμένης Έκθεσης.

      2. Να διαβάζουμε ωραία παιδικά βιβλία, περιοδικά, ποιήματα, ιστορίες, μύθους, παροιμίες κ.τ.λ.

      3. Να παρακολουθούμε τις παιδικές κι άλλες ωφέλιμες εκπομπές του ραδιοφώνου και της

      τηλεόρασης.

4..Να πηγαίνουμε εκδρομές, περιπάτους, ταξίδια, επισκέψεις, για να πλουτίσουμε τις εμπειρίες μας από το αστικό και αγροτικό περιβάλλον.

5.Να προσπαθήσουμε να μην είμαστε ανορθόγραφοι.

6. Να κάνουμε, πριν αρχίσουμε το γράψιμο της Έκθεσης, το σχεδιάγραμμα του θέματος (σκελετός) που θέλουμε να αναπτύξουμε. Με αυτό θα προχωρούμε στην ανάπτυξη αρχίζοντας από τον πρόλογο, συνεχίζοντας με το κύριο θέμα και τελειώνοντας με τον επίλογο.

Π. χ. Στο θέμα: «Το καναρίνι μου».

Α) Πρόλογος: Όταν μπει κανείς στο σπίτι μου, θ’ ακούσει τα ωραία και χαρούμενα κελαηδήματα του μικρού καναρινιού μου μέσα από το κλουβί, που είναι κρεμασμένο στο μεγάλο χολ, που πρωτομπαίνουμε.

Β) Κύριο θέμα: (Σχεδιάγραμμα). Πότε και πώς προμηθεύτηκα το καναρίνι μου.- Πόσο καιρό το έχω.- Αν του έχω όνομα.- Περιγραφή του σώματός του (μέγεθος, χρώμα, φτερά, πόδια, κεφάλι, μάτια, μύτη, κ.τ.λ.).- Πώς ζει μέσα στο κλουβί (κινήσεις του, τροφή, νερό, κελάηδημα, κ.τ.λ.).- Πώς είναι το κλουβί του.- Σύγκρισή του με άλλα πουλιά.- Φροντίδες μου για το καναρίνι μου.- Το καναρίνι στις 4 εποχές του χρόνου.- Σκέψεις μου και συναισθήματά μου γι’ αυτό.- Συμπεράσματα.

Γ) Επίλογος: Αυτό είναι το καναρίνι μου. Το έχω τόσο πολύ συνηθίσει, που αν μου λείψει έστω και για λίγο, θα στενοχωρηθώ πολύ.

7. Οι προτάσεις μας να είναι σωστές και μικρές και να έχουν μεταξύ τους λογική σειρά και σύνδεση, ώστε τα νοήματα να διαδέχονται το ένα το άλλο, χωρίς κενά και χωρίς να μπερδεύονται μεταξύ τους.

8. Να μην επαναλαμβάνουμε τα ίδια πράγματα, τις ίδιες λέξεις και προπαντός να μην αρχίζουμε τις προτάσεις μας με τις λέξεις: «Εγώ», «Μετά», «Τότε», «Ύστερα», κ.τ.λ., γιατί τότε η Έκθεσή μας είναι μονότονη και ανιαρή.

9. Να προσέχουμε να χρησιμοποιούμε στις προτάσεις μας λέξεις που να δίνουν πιο σωστά και πιο ταιριαστά το νόημα που θέλουμε να εκφράσουμε. Να κυριολεκτούμε δηλαδή, όπως λέμε. Π.χ.

Τα πουλιά πετούν στον αέρα κι όχι τα πουλιά τρέχουν στον αέρα.

10. Να ζωντανεύουμε την Έκθεσή μας με ωραίες εικόνες, ζωηρές περιγραφές, διάλογο και άλλα καλολογικά στοιχεία (παρομοιώσεις ,προσωποποιήσεις, κοσμητικά επίθετα, κ.τ.λ.).

 

 

4.     ΑΛΛΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

 

 

1.      Πριν να γράψεις την Έκθεσή σου, να συγκεντρώνεις το μυαλό σου γύρω από το θέμα, ώστε να το καταλαβαίνεις καλά, για να μη γράψεις πράγματα άσχετα με αυτό.

2.      Αφού καταλάβεις καλά τι σου ζητάει το θέμα, στο πρόχειρο τετράδιο να κάνεις το σχεδιάγραμμα, για το οποίο μιλήσαμε παραπάνω.

3.      Κάθε πρόταση, πριν τη γράψεις, να τη σχηματίζεις με το νου σου πρώτα και ύστερα να τη γράφεις.

4.      Γράψε όσο μπορείς καθαρά, ωραία και στρογγυλά γράμματα, για να είναι ευκολοδιάβαστα.

5.      Πρόσεχε πολύ στα σημεία στίξης και προπαντός στην τελεία, το κόμμα, το θαυμαστικό και το ερωτηματικό.

6.      Να αφήνεις την ίδια απόσταση από λέξη σε λέξη.

7.      Να γράφεις με παραγράφους. Όταν τελειώνει ένα νόημα, να αρχίζεις νέα παράγραφο, λίγο πιο μέσα από τη γραμμή του περιθωρίου του φύλλου σου. Όπως ακριβώς είναι και στα κείμενα του Αναγνωστικού και των άλλων βιβλίων σου.

8.      Όταν αρχίσεις να γράφεις μην κοιτάζεις τι κάνουν οι διπλανοί σου, γιατί τότε διασπάται η προσοχή σου και χάνεις τη σειρά των σκέψεών σου. Η Έκθεση χρειάζεται αυτοσυγκέντρωση, προσοχή και απόλυτη ησυχία.

9.      Μην προσπαθείς να γράψεις αυτά που γράφει ο διπλανός σου. Αυτό θα σε κάνει να συνηθίσεις στο έτοιμο και σιγά - σιγά θα νεκρώσει τη σκέψη σου και θα περιορίσει την πρωτοβουλία σου. Καθένας σκέφτεται και γράφει με το δικό του τρόπο.

10.  Μην απογοητεύεσαι, γιατί άλλος τελείωσε γρήγορα ή έγραψε πολλά. Εσύ γράψε τις δικές σου σκέψεις, όσες κι αν είναι, φτάνει να είναι γραμμένες με σαφήνεια και ευχάριστη διατύπωση. Ύστερα, έχε υπόψη σου ότι οι περιττολογίες και οι φλυαρίες ασχημίζουν την Έκθεση. Ακόμα, ότι μεγαλώνοντας, θα γράφεις περισσότερα, γιατί σιγά – σιγά θα «πλαταίνει» και το μυαλό σου περισσότερο με την άσκηση και τη μελέτη.

11.  Να αποφεύγεις τις μουντζούρες και τα πολλά σβησίματα.

12.  Να προσέχεις να μην κάνεις βασικά ορθογραφικά λάθη. Μπορείς να έχεις μαζί σου ένα ορθογραφικό λεξικό.

13.  Πριν να δώσεις το φύλλο σου, όταν τελειώσεις, διάβασε μια ή δυο φορές την Έκθεση σου. Κάτι θα βρεις να διορθώσεις.

 

 

 

5.     Το στόλισμα των Εκθέσεων (τα καλολογικά στοιχεία)

 

Για να κάνουμε την Έκθεσή μας πιο ζωντανή, πιο ωραία, πιο παραστατική, οπότε τότε θα είναι πιο ευχάριστη ,πρέπει να τη στολίζουμε με ωραίες λέξεις, εικόνες, παρομοιώσεις και προσωποποιήσεις, που όλα αυτά κι άλλα ακόμα θα μάθεις σε μεγαλύτερες τάξεις, τα λέμε καλολογικά στοιχεία.

 

Α) Παρομοιώσεις

Με τις παρομοιώσεις παρομοιάζουμε ένα πράγμα με κάποιο άλλο, για να γίνει πιο φυσικός και       ζωντανός ο λόγος μας στην Έκθεση.

Να μερικές παρομοιώσεις:

v  Τα φωτισμένα παράθυρα του χωριού φαίνονταν από μακριά σαν πυγολαμπίδες.

v  Ο χρυσόλαμπρος ήλιος προχωρεί προς τη δύση του σαν μεγαλόπρεπος βασιλιάς.

v  Οι αστραπές, σαν γοργόφτερα πύρινα φίδια, έσχιζαν τον ουρανό.

 

Β) Προσωποποιήσεις

Με τις προσωποποιήσεις δίνουμε ζωή στα άψυχα πράγματα και τα κάνουμε να μιλούν, να αφηγούνται, να σκέφτονται, να κινούνται, να αισθάνονται, για να ζωντανεύουμε περισσότερο την Έκθεσή μας.

Να μερικές προσωποποιήσεις:

Ø  Η αυγούλα σκέπασε με τα ρόδινα πέπλα της την ανατολή.

Ø  Ο ήλιος έπαιζε κρυφτό ανάμεσα στα σύννεφα.

Ø  Το φεγγάρι καθρεφτιζόταν στα ήσυχα νερά της θάλασσας.

 

 

 

 

 

 

 

 

6.     Πώς μεγαλώνουν κι ομορφαίνουν οι προτάσεις

 

Α) Προτάσεις απλές και αστόλιστες

 

1. Τα αστέρια τρεμοσβήνουν στον ουρανό.

 

2. Τα παράθυρα φαίνονται φωτισμένα.

 

3.   Τα δένδρα ήταν γυμνά.

 

4.   Το φεγγάρι λάμπει στον ουρανό.

 

5.   Τα λουλουδάκια έδιωξαν την δροσιά από πάνω τους.

 

6.   Η Άνοιξη στόλισε τη γη.

 

 

7. Τα φύλλα έπεφταν από τα δένδρα.

 

 

8. Μια βρυσούλα έτρεχε καθαρό νερό.

 

 

 

9. Ο πελαργός στεκόταν στο ένα του πόδι πάνω στο καμπαναριό.

 

 

10. Τα πουλιά θα ψάλουν ύμνους στο δημιουργό.

 

11. Το αεράκι φυσούσε ανάλαφρα κι ανέμιζε τα λουλούδια.

 

12. Η αυγούλα ρόδισε στην ανατολή.

 

13. Τα μυρμηγκάκια πηγαινοέρχονται φορτωμένα.

 

14. Ο βοριάς φύσαγε άγρια και δυνατά.

 

 

 

 

Στην πρώτη στήλη οι προτάσεις είναι απλές και σύντομες.                                     
Β) Προτάσεις ζωντανές, στολισμένες

 

1. Τα άπειρα κι αχτιδωτά αστεράκια τρεμοσβήνουν στον ξάστερο ουρανό.
2.  Τα φωτισμένα παράθυρα φαίνονται σαν πυγολαμπίδες από μακριά μέσα στη θεοσκότεινη νύχτα.
3. Τα δένδρα φάνταζαν γυμνά σαν ανθρώπινοι σκελετοί.
4. Το φεγγάρι κυλιέται χαρούμενο στο γαλάζιο χνούδι του ουρανού.
5. Τα λουλουδάκια τίναξαν με τα χεράκια τους την πρωινή δροσιά από τα κεφαλάκια τους.
6. Η Άνοιξη κέντησε πάνω στη γη το μυριοστόλιστο χαλί της.
7. Τα φύλλα των δένδρων έπεφταν σιγά – σιγά κι έστρωναν το νοτισμένο χώμα της γης.
8. Μια βρυσούλα έχυνε το κρυσταλλένιο νερό της, που κελαρύζοντας χανόταν μέσα στα χορταράκια του αυλακιού.
9. Ο πελαργός, στηριγμένος στο ένα μακρύ του πόδι, πάνω στο καμπαναριό, κροτάλιζε με το κοκκινωπό μεγάλο ράμφος του.
10. Τα πουλιά, οι φτερωτοί ψάλτες, θα τονίσουν τη μελωδική συμφωνία τους, σαν μια βραδινή προσευχή και ύμνο στο δημιουργό.
11. Το απαλό αεράκι φυσούσε ανάλαφρα κι έκανε τα κεφαλάκια των λουλουδιών να χορεύουν έναν όμορφο ρυθμικό χορό.
12. Η αυγούλα άρχισε να σκεπάζει με τα ρόδινα πέπλα της όλη την πλάση γύρω.
13. Τα μυρμηγκάκια πηγαινοέρχονται βιαστικά ,με φορτωμένες τις τσιμπίδες τους μικρούς και μεγάλους σπόρους.
14. Ο βοριάς ούρλιαζε σαν πεινασμένος λύκος και χτύπαγε με όλη τη δύναμή του τους βράχους της ακρογιαλιάς.

 

Στη δεύτερη στήλη είναι πιο μεγάλες και πιο ζωντανές γιατί είναι στολισμένες με καλολογικά στοιχεία (παρομοιώσεις, προσωποποιήσεις και ωραίες εικόνες).